Author: Միքայելյան Մարիա

Դավիթ Անհաղթ

5-րդ դարում բարձր զարգացման
ու ծաղկունքի հասավ հայ մշակույթը ։
Այս ժամանակաշրջանում զարգացավ նաև գիտությունը, հատկապես փիլիսոփայությունը։ 5-6-րդ դարերի հայ փիլիսոփայական մտքի մեծագույն ներկայացուցիչը Դավիթ Անհաղթն է։ Նրա անունը նույնացվում է նաև «իմաստուն փիլիսոփա» հասկացության հետ։ «Անհաղթ» պատվավոր անունը նա ստացել է հունական քաղաքներում փիլիսոփայական բանավեճերի ժամանակ տարած հաղթանակների համար։Դավիթ Անհաղթի կենսագրության
մասին շատ քիչ բան է հայտնի. գիտենք միայն, որ նա ապրել և ստեղծագործել է 5-րդ դարի վերջերին և 6-րդ դարի սկզբներին։ Հայտնի է նաև, որ Անհաղթը եղել է
Մաշտոցի կրտսեր աշակերտներից և ուսման ուղարկվել Հունաստան։ Որպես տաղանդավոր փիլիսոփա նա հայտնի էր ոչ միայն Հայոց աշխարհում, այլև նրա սահմաններից դուրս։ Հայ եկեղեցին Դավիթ Անհաղթին դասել է սրբերի շարքը։

Անանիա Շիրակացի

Անանիա Շիրակացին միջնադարյան հայ իրականության մեջ բնական գիտությունների ամենանշանավոր ներկայացուցիչն է։ Նա ծնվել է 7-րդ դարի սկզբին Շիրակ գավառի Անի ավանում։ Շիրակացու գիտական հայացքները ձևավորվել են Տրապիզոնում հույն գիտնական Տյուքիկոսի մոտ ուսանելու տարիներին։ Վերադառնալով հայրենի 107 գավառ Շիրակացին բացում է դպրոց և մանկավարժական աշխատանքին զուգահեռ զբաղվում գիտական գործունեությամբ։
Շիրակացուց մեզ են հասել արժեքավոր աշխատանքներնվիրված մաթեմատիկային, աստղագիտությանը, օդերևութաբանությանը, պատմությանն ու աշխարհագրությանը։ Ականավոր գիտնականի ինքնատիպ թվաբանության դասագրքում, ինչպես ընդունված է եղել հայկական մատենագրության մեջ, թվանշանները տրվել են հայկական տառերով.

Ա – 1

Ժ – 10

Ճ – 100

Ռ – 1000

Եթե որևէ մեկը ծնված լինի 1997թ., ապա այդ տարեթիվը Շիրակացին կգրեր այսպես ՌՋՂԷ։ Նա հայկական մեծ թվականության սկիզբ համարում է 552 թվականը։ Երբ դուք 6-րդ դարից հետո ստեղծված որևէ պատմական հուշարձանի վրա վերոնշյալ աղյուսակի տառերով փորձեք վերծանել դրա կառուցման թվականը, ապա պետք է տվյալ տարեթվին գումարեք 551։
Իր աշխատություններում Անանիա Շիրակացին անդրադարձել
է Երկրի գնդաձևությանը, Լուսնի ու Արեգակի խավարումներին, օրացուցային հաշվումներին։ Շիրակացուն է վերագրվում մի արժեքավոր աշխատություն` «Աշխարհացույցը», որն ավելի քան 1500 տարի առաջվա Եվրոպայի, Ասիայի ու Աֆրիկայի մի շարք երկրների աշխարհագրության վերաբերյալ մեզ հասած եզակի ուսումնասիրություն է։ «Աշխարհացույցի» ամենաինքնատիպ ու
արժեքավոր բաժինը Հայաստանի 15 նահանգների (աշխարհների) նկարագրությունն է, որի համար հիմք է ծառայել Արշակունյաց
ժամանակաշրջանի վարչական բաժանումը։
Ամեն մի նահանգի մասին խոսելիս տրվում են նրա աշխարհագրական սահմանները, նահանգի նշանավոր լեռները, խոշոր
գետերը, հանքային հարստությունները, բուսականությունը։
Անանիա Շիրակացու այս աշխատությունն իր արժեքը պահպանում է նաև մեր օրերում։ «Աշխարհացույցի» միջոցով գիտնականները դեռ շարունակում են հստակեցնել մեր պատմական
հայրենիքի առանձին հատվածների սահմանները, բնակավայրերի
ճիշտ տեղադիրքը, բնական մի շարք օբյեկտների անվանումները
և այլն։

Once upon a time there was a boy called Jack. He lived with his
mother. They were very poor. All they had was a cow.
One morning, Jack’s mother told Jack to take their cow to market
and sell her. On the way, Jack met a man. He gave Jack some magic
beans for the cow.
Jack took the beans and went back home. When Jack’s mother saw the beans she was very angry.
She threw the beans out of the window.
The next morning, Jack looked out of the window. There was a giant beanstalk. He went outside and
started to climb the beanstalk.
He climbed up to the sky through the clouds. Jack saw a beautiful castle. He went inside.
Jack heard a voice. ‘Fee, fi, fo, fum!’ Jack ran into a cupboard.
An enormous giant came into the room and sat down. On the table there was a hen and a golden
harp.
‘Lay!’ said the giant. The hen laid an egg. It was made of gold. ‘Sing!’ said the giant. The harp began to
sing. Soon the giant was asleep.
Jack jumped out of the cupboard. He took the hen and the harp. Suddenly, the harp sang, ‘Help,
master!’
The giant woke up and shouted, ‘Fee, fi, fo, fum!’ Jack ran and started climbing down the beanstalk.
The giant came down after him.
Jack shouted, ‘Mother! Help!’ Jack’s mother took an axe and chopped down the beanstalk. The giant
fell and crashed to the ground. Nobody ever saw him again.
With the golden eggs and the magic harp, Jack and his mother lived happily ever after․

Tasks

1.What’s the order?

• …..Watch the story and put the sentences in order.
• ……Jack’s mother chopped down the beanstalk and the giant crashed to the ground.
• ……Jack took the hen and the harp and started climbing down the beanstalk.
• …… Jack lived with his mother. They were very poor.
• …….Jack saw a beautiful castle. He went inside.
• ……Jack’s mother threw the beans out of the window.
• ……A man gave Jack some magic beans for his cow.
• ……An enormous giant came into the room and sat down. He had a hen and a golden harp.
• ……The next morning, there was a giant beanstalk. Jack climbed the beanstalk.

2.Watch the story. Write the missing words in the sentences.
a. Jack and his mother were very————————
b. Jack took their———————— to market.
c. When Jack’s mother saw the beans she was very ———.
d. Jack climbed up to the sky through the———— .
e. Jack heard a voice. ‘Fee, fi, fo, —————!’
f. On the————- there was a hen and a golden harp.
g. Suddenly, the harp sang, ‘———— , master!’
h. Jack and his mother lived———— ever after.

На Филиппинах десятки человек дают себя распять в Страстную пятницу, повторяя принятые много лет назад в этот день крестные муки Христа, несмотря на осуждение этого обычая и практики массовых самобичеваний Католической церковью. Красочную костюмированную процессию, повторяющю основные вехи библейской истории, сопровождают сотни флагеллантов – занимающихся самоистязанием при помощи бичей филиппинцев. Ожидается, что за этим зрелищем будут наблюдать от 20 до 30 тысяч человек – в том числе, игнорирующих запреты местных властей иностранных туристов.

https://bigpicture.ru/wp-content/uploads/2010/04/262.jpg

Пасха в Англии. Этот день для многих является более важным религиозным праздником, чем Рождество. Школы закрываются на две недели. Многие жители присутствуют на вечерней Пасхальной службе, которая заканчивается в полночь. После службы все поздравляют друг друга с окончанием Великого поста и началом новой жизни, многие церкви украшают ветками деревьев с набухшими почками, нарциссами и разукрашенными яйцами. После службы возвращаются домой и едят пасхальный кулич.

Польша. Здесь празднует Пасху два дня. За столом собираются все поколения одной семьи. Праздничная трапеза начинается с молитвы. Завтрак состоит из освященной пасхи, яиц, мяса и колбасы. Следующий за Пасхальным воскресеньем – Мокрый понедельник. Поляки щедро поливают друг друга водой, но никто не обижается, все довольны. Считается, что вода приносит здоровье, удачу и прибыль в хозяйстве.

Австралия. Австралийская Пасха – это четыре дня отдыха, которые начинаются в пятницу и заканчиваются в понедельник. В Австралии, как и везде в мире, очень популярны пасхальные яйца – из шоколада или сахара.  Очень популярны сладкие горячие булочки, которые австралийцы едят на завтрак в пасхальное утро перед посещением церкви.

Швеция. В Швеции Пасха не такой большой праздник, как Рождество, но в школах его начинают отмечать еще за неделю до наступления. Жители Швеции украшают к Пасхе свои дома пасхальными цветниками – желтого, зеленого и белого цвета. Шведы едят на Пасху почти ту же пищу, которую они предпочитают на Рождество, но на этот раз гораздо больше уделяют внимания конфетам и другим сладостям. Пасхальные яйца они делают из картона, а внутрь каждого яйца кладут конфету.

Пасха в Италии. На Пасху главное блюдо – баранина с жареными артишоками, салатом из сладкого перца, оливок и помидоров, соленый пирог с яйцами и сыром. Также на столе должна присутствовать коломба – это что-то вроде нашей пасхи, но с более лимонным ароматом. Часто она покрывается миндалём и миндальной глазурью. На следующий день после Пасхи у итальянцев принято ходить на пикники с соседями и друзьями семьи.

Пасха в Америке. В пасхальное воскресенье американские семейства обязательно посещают церковь. Традиционный американский пасхальный обед состоит из ветчины с ананасами, картофелем, фруктовым салатом и овощами. Дети получают корзинки от “пасхального зайчика”, который еще ранним утром наполнил их цветными пасхальными яйцами и массой шоколада и конфет. В Америке очень популярна пасхальная игра: катание яиц по наклонному газону.

Пасха во Франции. В этой стране Пасха – это семейный праздник. Устраивается семейное застолье с традиционными молитвами и подарками. В Пасху все французы обязательно ходят в церковь. В воскресное утро родители прячут в детских комнатах шоколадные яйца, а дети должны их найти. Это очень давняя и веселая традиция, передающаяся из поколения в поколение. Главным праздничным блюдом является жареный цыпленок. На десерт принято подавать пирожные с шоколадной начинкой. Дома украшаются красными ленточками и разноцветными гирляндами. 

Пасха в Великобритании. Здесь  Пасха считается одним из самых важных праздников в году. В пасхальное воскресенье, на рассвете, в церквях проходят службы и концерты органной музыки. В Пасхальный день принято дарить детям на улицах конфеты и игрушки. На воскресный обед собирается вся семья. Друзьям и родственникам дарят шоколадные яйца, внутри которых спрятаны сладости.

Գոյականի թիվը186. Յուրաքանչյուր շարքի չորս բառերն ի՞նչ ընդհանրություն ունեն, որ նույն շարքի մի բառը չունի:ա) Երաշտահավերբ) Մանուկներգ) Հատիկներ դեղձանիկներ երեխա կապիկներ վագրեր պատանիներ ձագուկներ առյուծներ երիտասարդներ կանայք սիրամարգ մարդիկ տանտիկիններ187. Տրված բառախմբերի տարբերությունը գտի՛ր ևբառախմբերն անվանի՛ր:Ա. Շինարար, վարպետ, գեղեցկուհի, տարի, գիրք, տետր, գազան, վանդակ:Բ. Շինարարներ, վարպետներ, գեղեցկուհիներ, տարիներ, գրքեր, տետրեր, գազաններ, վանդակներ:188. Բառախմբերի կազմման օրինաչափությունը գտի՛ր և Բ խումբն ինքդ լրացրո՛ւ:Ա. Սար, հայ, կաթիլ, ուսուցիչ, մայր, մատանի, տատ, կատու, թութակ, գրպան:Բ. Սարեր, հայեր, կաթիլներ, ….:189. Տրված նախադասությունը կարդա՛ և հարցերինպատասխանի՛ր:187 և 188-րդ վարժությունների Ա խմբերում եզակիթվով դրված գոյականներ են, իսկ Բ խմբերում նույնգոյականներն են՝ հոգնակի թվով:1. Գոյականը քանի՞ թիվ ունի:2. Ի՞նչ է ցույց տալիս գոյականի եզակի թիվը (եզ – միակ, մեկ հատ):3. Ի՞նչ է ցույց տսգիս գոյականի հոգնակի թիվը (հոգն- բազում, շատ):190. Կազմի՛ր տրված գոյականների հոգնակին: Փորձի՛ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է -եր վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ:Ա. Ծառ, ձայն, հոտ, քար, կով, արջ, փունջ, լուր, բառ, բեղ, հայ, հայր, ցեղ, սիրտ, գիր, սյուն, պատ, հույն, ձու, սուր, քիթ.քույր, մայր, ձեռք, ոտք, տատ, պապ:Բ. Եղբայր, աթոռ, պապիկ, տատիկ, գրպան, թութակ, եղնիկ, ոչխար, սեղան, թռչուն, մեքենա, բարեկամ, աշակերտ, մատյան, հեռախոս, ծաղկավաճառ. պանրագործարան:191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիսպապ:Բ. Եղբայր, աթոռ, պապիկ, տատիկ, գրպան, թութակ, եղնիկ, ոչխար, սեղան, թռչուն, մեքենա, բարեկամ, աշակերտ, մատյան, հեռախոս, ծաղկավաճառ. պանրագործարան:191. Գրի՛ր, թե նախորդ առաջադրանքը կատարելիսա) ո՞ր բառերի մեջ երկու ն գրեցիր.բ) ո՞ր բառերի մեջ հնչյուններ փոխվեցին:192. Տեքստի բոլոր գոյականները հոգնակի դարձրո՛ւ ևըստ անհրաժեշտության դրանցհամապատասխանեցրո՛ւ բայերըգործողությունցույց տվող բառերը):Հերթական ոլորանից հետո երևաց սրբավայրը: Վերևում արձան է նստած: Արձանը կորցրել է գլուխը: Երկրաշարժը բազմիցս սասանել է այդ լեռանգագաթը, օտարբանակի զինվորը ձգտել էխորտակել իրեն անհասանելի ու թշնամականսրբավայրը: Արձանը, բարձրաքանդակն ու գազանի կերպարանքը կերտված են հիանալի վարպետիկողմից:193. Տեքստում բոլոր գոյականները եզակի թվով են դրված: Որը պետք՝ հոգնակի դարձրո՛ւ:Սֆինքսը մի սոսկալի հրեշ էր, որը կնոջ գլուխ ուներ, առյուծի մարմին, սուր ճանկ, հզոր թև: Նաբնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ թև: Նաբնակություն էր հաստատել Թեբե քաղաքի մոտ ևայնտեղ պիտի մնար, մինչև մի մարդ լուծեր նրահանելուկը: Նա իր մոտից անցնող մարդուն հանելուկԷր առաջարկում, բայց ոչ ոք չէր կարողանում լուծել, ևմարդը մեռնում էր նրա սոսկալի գրկի մեջ: էդիպարքան որոշում է Սֆինքսից փրկել մարդուն և գնում էհրեշի մոտՈ՞վ է առավոտյան չորս ոտքով քայլում, կեսօրին՝երկու, իսկ երեկոյան՝ երեք,- հարցնում է Սֆինքսը:- Մարդը,- պատասխանում է Էդիպ արքան:- Երբ նաերեխա է, սողում է, հասուն տարիքում երկու ոտքով էքայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում:Հանելուկի ճիշտ պատաէ, սողում է, հասուն տարիքում երկու ոտքով էքայլում, իսկ ծերության օրերին փայտով է քայլում:Հանելուկի ճիշտ պատասխանը լսելով՝ Սֆինքսը նետվում է ծովը և ոչնչանում: Այդպես էր վճռելհույների աստվածը:

35

42

124

81

54

կոտորակ

35

42

124

240

81

54

կոտորակ բեյել ընաթ

1190